دانش و فن - BBC فارسی - استیون هاوکینگ: شرط را من بردم
در حالیکه ردیابی امواج گرانشی حاصل از آفرینش جهان در لحظه بزرگ هیجان بسیاری در جامعه علمی ایجاد کرده اما بحث و اختلاف نظر همچنان ادامه دارد.
پروفسور استیون هاوکینگ، فیزیکدان و کیهان شناس این کشف را دلیلی بر صحت نظریه تلاطم کوآنتومی خود میداند اما پروفسور آلن توراک آن را قانع کننده نمیداند.
استیون هاوکینگ دیروز به بیبیسی گفت: "در سال ۱۹۸۱ آلن گات این نظریه را مطرح کرد که جهان در اولین لحظات شکل گیری، لحظهای گسترش بسیار سریع و تصاعدی داشته است. این نظریه تورم کیهانی نامیده می شود."
"تورم کیهانی توضیح می دهد چرا عالم هستی تقریبا در همه جا و در تمام جهات یکسان است. اما جهان نمی تواند دقیقا در همه جا یکسان باشد و گرنه کهکشان و ستارهها شکل نمی گرفتند."
امواج گرانشی ناشی از تورم کیهانی الگویی خاص در تابش زمینه کیهانی (CMB) ایجاد میکند
"در ماه مه ۱۹۸۲، من در مقالهای این نظریه را مطرح کردم که از لحظه شکل گیری جهان تلاطمهایی (Fluctuation) کوانتومی وجود داشته که بینظمی را کاهش داده است."
"این مقاله توجه دانشمندان دیگری را که در همین حوزه کار میکردند جلب کرد."
"بنابراین من آنها را برای نشستی به کمبریج دعوت کردم."
"در این جلسه ما تصویری از نظریه تورم کیهانی در ابتدای پیدایش جهان را اکنون پذیرفته شده، ترسیم کردیم البته این نظریه ده سال بعد بر اساس مشاهدات تایید شد."
"تورم کیهانی امواج گرانشی را ایجاد میکند که چینهایی در ساختار فضا-زمان هستند."
شرطبندی علمی
پروفسور هاوکینگ در تمام عمر علمیاش با دانشمندان مختلف بر سر مسائل علمی شرط بسته است. آخرین بار او دو سال پیش صد پوند به گوردون کین استاد دانشگاه میشیگان به دلیل کشف ذره هیگز-بوزون باخت.
"دیروز دانشمندان هاروارد اعلام کردند امواج گرانشی مربوط به آغاز پیدایش را جهان را ردیابی کردهاند."
"این نظریه تورم کیهانی را ثابت میکند و همچنین به این معناست که من شرطی را که با نیل توراک بسته بودم بردم."
"نظریه ادواری (Cyclic) او برای پیدایش جهان جایی برای امواج گرانشی در آغاز پیدایش قائل نیست."
نیل توراک مدیر موسسه پریمتر در فیزیک نظری کانادا که مدتی با استیون هاوکینگ همکار بوده قبول ندارد که شرط را باخته است.
پروفسور نیل توراک که ۵۵ سال دارد مدتی با استیون هاوکینگ همکار بوده و با هم نظریهای به نام هاوکینگ-توراک دارند.
پروفسور توراک میگوید: "در سال ۲۰۰۱ من در یک سخنرانی نظریه ادواری را مطرح کردم، بر اساس این نظریه فقط یک بیگ بنگ وجود ندارد بلکه بیگ بنگ ها پشت سر هم تکرار می شوند، بنابراین جهان مرتب منبسط و منقبض میشود."
"در پایان صحبتهای من، استیون هاوکینگ به شیوه همیشگیاش گفت شرط میبندم ماهواره پلانک وجود امواج گرانشی را ثابت خواهد کرد و این نظریه تو را باطل میکند."
"ماهواره پلانک سال پیش یافتههایش را منتشر کرد و در آن اثری از موج گرانشی نبود بنابراین تا پارسال شرط را من برده بودم."
"اما دیروز اعلام شد داشمندانی بر اساس نتایج آزمایش دیگری، تصور میکنند امواج گرانشی آغاز پیدایش جهان را ردیابی کردهاند."
"این امواج به نظریه تورم کیهانی ربط دارند به همین دلیل هم استیون احساس میکند شرط را برده است."
پرفسور توراک گفت: "این آزمایشی چشمگیر بوده چون نشان میدهد ما در آستانه گشودن دریجهای تازه به بیگ بنگ هستیم و اینکه چه اتفاقی در آن افتاده، بنابراین کاری بیاندازه جالب بوده است."
امواج گرانشی پیدایش جهان را پرتویاب بایسپ ۲ که در قطب جنوب نصب شده ردیابی کرد.
"اما نتایج آن برای من قانع کننده نیست چون آنها چیزی را که می گویند دیدهاند بهروشنی ندیده اند. آنها دقیقا توضیح نمیدهند که چرا به چنین یقینی در این باره رسیدهاند بنابراین این کارآزمایی باید تایید شود."
پروفسور توراک قبول دارد که بسیاری از دانشمندان برجسته با نظر او موافق نیستند اما معتقد است گالیله هم در چنین شرایطی قرار داشت.
بنابراین، شرط را هنوز کسی نبرده است.